سناریو های کسب و کار در دوران بحران کرونا

بر هیچکس پوشیده نیست که فضای کسبوکار کشور در سال 1398 روزهای روشن و درخشانی را پشت سر نگذاشته است. وضعیت فضای کسبوکار کشور حاصل اثرگذاری یک متغیر نیست، بلکه درهم تنیدگی و برهم کنش متقابل مجموعهای از متغیرهای داخلی و خارجی منجر به شکل گیری این وضعیت شده است و وقوع بحرانهای پیش بینی نشده ای مانند شیوع جهانی ویروس کووید 19 وضعیت موجود را پیچیده تر کرده است. توقف فعالیت یا نیمه تعطیل شدن فعالیت بسیاری از اصناف و کاهش گردش پول در روزهای منتهی به پایان سال میتواند یکی از مولفه هایی باشد که با اثر اهرمی خود خلق ثروت را دچار اختلال کند، زیرا بسیاری از بنگاههای اقتصادی کوچک و کسبوکارهای خُرد به تسویه حساب با مشتریان و نقدینگی حاصل از فروش پایان سال وابسته اند.

تا پیش از شیوع کووید 19 در داخل ایران، آمار و ارقام رسمی حاکی از حاکم شدن ثبات نسبی در فضای کسبوکار کشور داشت ؛ اما با شیوع ویروس کرونا در کشور همه ی حساب و کتاب ها بهم ریخت و وضعیت دوباره رو به نزول رفت .

تقریباً هیچکس را نمیتوان یافت که شکی در پیامدهای نامطلوب شیوع کووید 19 در اقتصاد جهانی داشته باشد، با این حال بیم و امیدها نسبت به دامنه شیوع و رویکرد دولتها در کنترل تبعات اقتصادی منجر به شکلگیری نقطه نظرات مختلفی درخصوص پیامدهای اقتصادی کروناویروس جدید شده است. در چنین شرایطی، سناریوپردازی نقش مهمی در مواجهه با وضعیتهای محتمل ناشی از شیوع کووید 19 دارد. مروری بر چندین سناریوپردازی مشهور که پس از شیوع بینالمللی کووید 19 به انجام رسیدهاند نشاندهنده انتظارات تحلیلگران نسبت به وقوع رکود اقتصادی در حالتهای مختلف است.

اگرچه شدت این رکود اقتصادی در هر سناریو و برای هر کشوری متفاوت است، اما منطق شکلگیری رکود و لزوم مقابله با آن همسان است و اختلافها عمدتاً ریشه در مدت زمانی دارند که برای کنترل بیماری در هر کشور یا منطقه مورد نیاز است. در نتیجه، اگر بخواهیم بر مبنای این سناریوپردازیها، به بینشی درباره وضعیت ایران دست پیدا کنیم، باید بر مدت زمان شیوع و انتقال سریع ویروس تمرکز کنیم. با درنظرگرفتن دو حالت تداوم گسترش ویروس کووید 19 یا کنترل شیوع آن، میتوانیم دو سناریو را برای سال آینده متصور باشیم:

 سناریو اول : کنترل شیوع کووید 19 [: در این سناریو، مدت زمان درگیری نظام بهداشت و درمان با این تهدید زیستی کاهش مییابد و به تبع آن، لزوم هزینهکرد منابع مالی اضطراری در این بخش کاهش مییابد. اما با توجه به سایر متغیرهای تاثیرگذار بر اقتصاد کشور ( تحریمها، سیستم بانکی، چالشهای داخلی و منطقهای )

تقاضا نمیتواند نیروی محرکهای برای جبران خسارت وارده به شمار آید و ظرفیت عرضه جوابگوی جبران خسارتها نخواهد بود، در نتیجه الگوی بهبود تحت این سناریو مشابه با الگوی U شکل خواهد بود.

سناریو دوم : تداوم گسترش ویروس کووید 19 [: در این سناریو، نظام بهداشت و درمان نمیتواند با حداکثر کارایی خود به مقابله با این ویروس بپردازد و روند شیوع این ویروس و تعداد مبتلایان شکل صعودی به خود میگیرد.

جبران خسارات اقتصادی ویروس تحت این سناریو ناممکن خواهد بود و به دلیل تخریب زیرساختهای طرف عرضه، دستیابی به سطح تولید قبل از شیوع ویروس نیز دور از دسترس خواهد شد و الگوی بهبود به شکل الگوی V میل میکند.

روشن است که متغیر کلیدی در هر دو سناریو؛ همچون سناریوهایی که برای دیگر نقاط جهان تنظیم شدهاند، مدت زمان شیوع و فراگیر ماندن بیماری است و ضروری است که سیاستگذاران با کنترل این متغیر، مانع از بروز خسارتهای جدیتر به اقتصاد کشور شوند.

در هر صورت امید است که فعالان اقتصاد بتوانند با این بحران ها مقابله کنند و ایران را به سوی پیشرفت و آبادانی سوق دهند .